Σπύρος Γραμμένος

Σπύρος Γραμμένος

Γεννήθηκε το 1980, έχει ζήσει στα Γιάννενα, στην Ηγουμενίτσα, στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα. Είναι τραγουδοποιός, έχει κυκλοφορήσει δύο δίσκους και τώρα ετοιμάζεται για τον τρίτο!

-Πόσο χρονών είσαι;

-35, το Φεβρουάριο θα γίνω 36.

-Συζυγική κατάσταση;

-Αυτά είναι προσωπικά, δεν απαντάω. Σιγά μη σου πω και το αγαπημένο μου χρώμα αν γίνεις δημοσιογράφος και δουλεύεις στην "Espresso" να έρθεις να με ρωτήσεις για την οικογενειακή μου κατάσταση, για τα ερωτικά μου.

-Aυτή ήταν η επόμενη ερώτησή μου. Αφού είμαστε από εφημερίδα λυκείου πώς ήταν για 'σένα το λύκειο;

-Δεν πήγα Λύκειο, τελείωσα το γυμνάσιο πάρα πολύ άσχημα, έμεινα σε 14 μαθήματα, για να σας δώσω κουράγιο. Στη τρίτη γυμνασίου δεν πήγα καν, ήμουν πάρα πολύ αρνητικός, δεν μου άρεσε ο τρόπος που λειτουργούσε το σχολείο.

Γενικά διάβαζα πάντα... λογοτεχνία, ποίηση από πολύ μικρός, αλλά όταν πήγαινα σχολείο δεν ασχολούμουν. Έμεινα σε 14 μαθήματα στην τρίτη γυμνασίου.

-Και μετά;

Με το που τελείωσα λοιπόν το γυμνάσιο έπρεπε να βρω κάτι να κάνω και τότε μου πρότεινε η μητέρα μου κάποια πράγματα -τότε ήμουν πιο μικρός από σας- μου λέει: “θέλεις να γίνεις ηλεκτρολόγος που είναι ο θείος σου, φανοποιός που είναι ο πατέρας σου, κομμωτής...” της απάντησα «Εγώ θα γίνω μουσικός» η κουβέντα μας πήγε κάπως έτσι «τι δουλειά θα κάνεις;» της είπα «θα παίζω μουσική» «ναι ωραία και τι δουλειά θα κάνεις» «θα είμαι μουσικός» «ναι αλλά η δουλειά σου ποια θα είναι;»

Δεν μπορούσε να καταλάβει ότι ένας άνθρωπος μπορεί να είναι μουσικός, πίστευε δηλαδή ότι ο Νταλάρας είναι κάτι διαφορετικό, κάτι ξεχωριστό που μπορεί να το κάνει!

Απ΄όλες τις προτάσεις που πέσανε (γιατί όντως δεν γινόταν να γίνω στα 14 μουσικός), διάλεξα να πάω στο κομμωτήριο της μάνας μου. Άρχισα να δουλεύω και μετά από έναν χρόνο πήγα στις σχολές του Ο.Α.Ε.Δ. , για κομμωτής.

Στο πρώτο έτος έμεινα μαθηματικά και περμανάντ. Οι φίλοι μου λέγανε “έχω μείνει αρχαία” κι εγώ έλεγα “έχω μείνει περμανάντ”. Ταυτόχρονα έπαιζα μουσική.

-Τους γονείς σου δεν τους πείραξε που έμεινες σε δεκατέσσερα μαθήματα, που δεν σου άρεσε το σχολείο, που δεν θα συνέχιζες στο λύκειο, και δεν θα ακολουθούσες το στερεότυπο σχολείο, πανεπιστήμιο, καλή δουλειά και οικογένεια;

- Δεν υπήρχε κάτι τέτοιο στην οικογένειά μου, δεν μου είπαν ποτέ κάνε αυτό ή εκείνο. Μου πρότειναν όμως κάποιες εναλλακτικές. Δεν έχω μετανιώσει που σταμάτησα το σχολείο, στεναχωριέμαι που το σχολείο δεν είναι έτσι όπως θα έπρεπε και που δεν μπόρεσε να με κρατήσει. Γιατί το σχολείο δεν μπόρεσε να με κρατήσει. Διάβασα όλα τα μαθήματα του αδερφού μου όταν πήγαινε αυτός λύκειο. Όταν πήγαινα, από την πρωινή προσευχή μέχρι τη τελευταία ώρα ήμουν αρνητικός, από το τρόπο που γίνονταν τα μαθήματα και στον τρόπο που λειτουργούσε γενικά το σχολείο.

-Ποια είναι η άποψη σου για αυτούς που φεύγουν στο εξωτερικό; Να μένουν ή να φεύγουν;

-Ο καθένας θα πρέπει να μένει εκεί που γουστάρει και όπως γουστάρει, ο κόσμος που φεύγει στο εξωτερικό δεν φεύγει επειδή γουστάρει,αλλά επειδή δεν αντέχει!  

Τη δική μου γενιά την βρήκε η κρίση στην πιο δημιουργική ηλικία.

-Πιστεύεις σε αυτό το σύστημα, ψηφίζεις γενικά;

-Έχω ψηφίσει κάποιες φορές, στο δημοψήφισμα δεν ψήφισα. Ο λαός δεν ήξερε τι ψήφιζε, ούτε αυτοί που του έλεγαν να ψηφίσει ήξεραν τι ψήφιζαν ακριβώς. Είναι σαν αυτή τη δήλωση του πρόεδρου του Εδεσσαϊκού:

https://www.youtube.com/watch?v=zE1nbMbuOXI  

Τέτοιο πράγμα ήταν και το δημοψήφισμα. Μόνο στην αλληλεγγύη, στις γειτονιές, στην άμεση δημοκρατία, σ' αυτό μπορώ να πιστέψω.

Πιστεύω στην Μαριδαλένα.

Αυτό το σύστημα έπρεπε να διδάσκουν στα σχολεία.

 Είναι ένα χωριό στην Ισπανία, που επί Φράνκο, ανήκε όλο σε ένα γαιοκτήμονα και δεν είχε ούτε νερό. Κανένας από το χωριό δεν δούλευε, είχανε χωράφια με ελιές, πιπεριές και δουλεύανε 3-4 εργάτες με μηχανήματα.

Κάποια στιγμή, ένα πιτσιρικάς που είχε περάσει ιστορικό τότε νομίζω, εξοργίστηκε, τους ξεσήκωσε όλους, κάνανε 3 χρόνια απεργίες, κλείσανε αεροδρόμια, δρόμους, φάγανε πάρα πολύ ξύλο αλλά κατάφεραν η κυβέρνηση να διώξει τον γαιοκτήμονα, όλη την περιουσία να την πάρει ο Δήμος και ξεκίνησαν να δουλεύουν όλοι στα χωράφια.

-Πότε ξεκίνησε αυτό;

-Νομίζω το '78 μάλλον. Αυτός ο πιτσιρικάς βγήκε δήμαρχος και είναι δήμαρχος ακόμα, το 2015.
Ζούνε σε ένα σύστημα στο οποίο δουλεύουν όλοι, έχουνε 0% ανεργία, 0% εγκληματικότητα, δεν έχουν αστυνομία γιατί δεν χρειάζεται, και από τον τελευταίο εργάτη που δουλεύει στο χωράφι, μέχρι το δήμαρχο, παίρνουν όλοι τα ίδια χρήματα. Νομίζω το μεροκάματο είναι 48 ευρώ την ημέρα.

Αν θέλεις σπίτι, πας στο δημαρχείο κάνεις αίτηση, βρίσκεις το χώρο και σου δίνει το δημαρχείο αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, τα υλικά, εργάτες, φτιάχνεται το σπίτι σου, δουλεύεις κι εσύ εκεί, και μετά δίνεις 15 ευρώ το μήνα μέχρι να το ξεχρεώσεις.

Στο ντοκιμαντέρ στο youtube, μιλάει κάποιος που ήταν υπουργός εδώ στην Ελλάδα και λέει “Μα καλά παίρνουν μόνο 48 ευρώ την ημέρα; Ποιος μπορεί να ζήσει με 48€ την ημέρα;” κι αυτός ο άνθρωπος ζει στην Ελλάδα και ήταν υπουργός...

-Άλλη ερώτηση λοιπόν, μπορείς να ζήσεις ως μουσικός εύκολα στην Ελλάδα?

-Καθόλου εύκολα, θα σου απαντήσω με ένα πάρα πολύ ωραίο ανέκδοτο που λέει: “Τι διαφορά έχει μια πίτσα από έναν μουσικό?”

-Τι;

- “Μία πίτσα μπορεί να ταΐσει μια ολόκληρη οικογένεια” .

Είναι δύσκολα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι λέω σε κάποιον: "Μη γίνεις μουσικός!". Ο καθένας πρέπει να κάνει αυτό που γουστάρει, όπως γουστάρει, και να κυνηγάει το  όνειρό του! 

-Θεωρείς πως με τη μουσική σου προετοιμάζεις κατάλληλα την κοινωνία, συμβάλλεις κι εσύ σε αυτήν την αλλαγή;

-Όχι δεν το πιστεύω, δεν μπορώ να πάρω εγώ τέτοια ευθύνη. Όταν βλέπεις μια κοινωνία ολόκληρη η οποία δεν έχει να ζήσει, δεν έχει να φάει, δεν έχει να ταΐσει τα παιδιά της και τα στέλνει στο εξωτερικό και εξακολουθούν να στηρίζουν τα ίδια πράγματα και δεν ανοίγουν τα μάτια τους να δουν κάτι άλλο,κάτι διαφορετικό, είναι πρόβλημα. Η μουσική και η τέχνη γενικότερα είναι πολιτική και πρέπει να είναι! Αλλά δεν νομίζω ότι τα τραγούδια τα δικά μου μπορούν να επηρεάσουν κάποιον. 

- Στα charts των ραδιοφώνων επικρατούν η pop και η ηλεκτρονική μουσική ενώ το δικό σου στυλ είναι άλλο , εμένα μου θυμίζεις πιο πολύ Πανούση. Τι σε ενέπνευσε να κάνεις τη μουσική σου όπως τη κάνεις, γιατί δεν είναι καθόλου mainstream και δεν ακολουθεί τα στερεότυπα

-Ωραία, χαίρομαι. Παλιά με πείραζε να μου λένε ότι θυμίζω Πανούση, με ενοχλούσε, επειδή ενώ έχω ακούσει πολύ Πανούση, οι επιρροές μου είναι άλλες, άλλοι τραγουδοποιοί που χάθηκαν και δεν έγιναν γνωστοί και γι' αυτό κι εγώ δεν περιμένω να γίνω γνωστός.

Ο Βασίλης Νικολαίδης , να τον ακούσετε, ο Θεόδωρος Αναστασίου, ο Γιάννης Μηλιώκας μου αρέσει πάρα πολύ!

Πιο πολύ μου αρέσουν τα περιγραφικά τραγούδια. Τα ραδιόφωνα αυτό που θέλουν στα τραγούδια είναι να παίζει το τραγούδι κι εσύ να διαβάζεις, να είναι αδιάφορα, όχι με την κακή έννοια, όχι πως δεν μπορώ να κατηγορήσω το σκυλάδικο, φυσικά και μπορώ. Ήταν ένα κομμάτι της σαπίλας που μας έφερε ως εδώ άλλωστε! Μέσα στο σκυλάδικο βέβαια βρίσκω πολύ ωραία τραγούδια, κάποια τραγούδια του Παντελίδη ίσως. Δεν θα τα βάλω σπίτι μου να τα ακούσω αλλά μπορώ να πω ότι είναι ειλικρινής ως τραγουδοποιός. Μου είναι αδιάφορο αυτό που λέει και όπως το λέει γιατί μπορώ να διαβάσω στο Καβάφη αυτό που λέει για το πόνο ενός ζευγαριού, αλλά σε αυτό που κερδίζει είναι ότι αυτό που κάνει, το κάνει τελείως λαϊκά, αυθεντικά, έτσι όπως του έρχεται, δεν θα πάω όμως να δώσω 400 ευρώ για να ανοίξω μπουκάλι.

-Σε έχουν επηρεάσει ξένοι καλλιτέχνες;

- Επειδή δεν ξέρω πολύ καλά αγγλικά μου είναι λίγο δύσκολο. Κυρίως με έχουν επηρεάσει ηχητικά κάποια ξένα σχήματα δηλαδή ο Tom Waits με έχει επηρεάσει πάρα πολύ. Δεν θέλω να μοιάζει η μουσική μου αλλά θέλω να κλέβω τις ιδέες του. Και οι Tiger Lillies μου αρέσουν πάρα πολύ!

-Δηλαδή σου αρέσουν οι ιδέες, κρατάς το concept αλλά το κάνεις όπως θα το έκανε ο Γραμμένος και όχι ο Tom Waits;

- Εγώ κλέβω πάρα πολύ(με την καλή έννοια πάντα)...όλοι κλέβουμε, απλά εγώ το λέω!
Διάβασα ένα βιβλίο πέρυσι το καλοκαίρι το “Κλέψε σαν καλλιτέχνης” του Austin Kleon και λέει αυτό: “τέχνη είναι να παίρνεις πράγματα που έχουν κάνει άλλοι και να τα κάνεις με το δικό σου τρόπο” .

-Πέρυσι είχατε κάνει μια αντιφασιστική συναυλία στο Gagarin, ποια είναι η άποψη σου για τα φασιστικά κινήματα που έχουν αναδυθεί τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα;

-Μάθανε τον άνθρωπο τα τελευταία χρόνια, να έχει ζωούλα, σπιτάκι, οικογενειούλα, δουλίτσα. Η μικροαστίλα είναι που έκανε τον άλλον, όταν τον πάτησαν κάτω και τον ισοπέδωσαν, αντί να ανοίξει τα μάτια του και να δει πώς μπορούμε όλοι μαζί να προχωρήσουμε, να φτιάξουμε τις γειτονιές μας, να φτιάξουμε μικρές κοινωνίες και να είμαστε ο ένας δίπλα στον άλλον, τους έπιασε μια εκδικητικότητα και στράφηκαν σε αυτόν που είπε θα τους δείρω όλους. Αυτό ήταν το ένα σκέλος. Το άλλο είναι ότι πιστεύω πως ένα τεράστιο ποσοστό από αυτούς δεν το έκανε από εκδίκηση, απλά είναι φασίστες. Δεν μπορούμε δηλαδή να δεχθούμε ότι έχουμε 300.000 φασίστες σε αυτή τη χώρα; Φυσικά και έχουμε καθίκια, ακραίους, τρελούς που εκφράζονται με μαχαίρια. Τι να κάνουμε… Απλά όσο καιρό αυτοί ήταν βολεμένοι, έπαιρναν έναν μισθούλη, ή βολευόταν το παιδί τους κάπου, έκαναν μια οικογενειούλα, και μπορούσαν να έχουν ένα σπιτάκι, δεν τους ενοχλούσε, όταν ξεβολεύτηκαν τους ενόχλησε και εμφανίστηκε η εκδικητικότητα κι ο φασισμός.

- Τι κάνεις τώρα;

-Τώρα κάνω διάφορα πραγματάκια εκτός Αθηνών και το Δεκέμβρη θα είμαι κάθε Σάββατο στο Σταυρό του νότου, να έρθετε!

-Με ποιους τραγουδιστές/τραγουδοποιούς συνεργάζεσαι πιο συχνά;

-Με το Μουζουράκη είμαστε πολύ φίλοι. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που με πίστεψε και με βοήθησε μόλις είχα έρθει στην Αθήνα, με τον Ζακ Στεφάνου έχουμε μια ιδιαίτερη σχέση, παίζουμε συχνά μαζί αλλά τώρα είναι στη Θεσσαλονίκη. Έχω πολλούς φίλους, δεν θέλω να αρχίσω ονόματα γιατί και δεν θα τελειώσουμε ποτέ, αλλά δεν θέλω να ξεχάσω και κάποιον.

-Κάτι άλλο πέρα από μουσική που κάνεις;

-Ήμουν κομμωτής 15 χρόνια.

-Σου άρεσε, θα το ξανάκανες;

-Μου αρέσει πάρα πολύ το κούρεμα, το κομμωτήριο όχι τόσο, κουρεύω φίλους, εμένα. Γενικά ασχολούμαι κατά διαστήματα με διάφορα, τώρα τελευταία με τα εικαστικά, αρχίζω να ζωγραφίζω, να κάνω με ξύλα, φωτιστικά, με πηλό. Δεν είμαι χαλαρός τύπος να κάτσω να πιω ένα καφέ και να ηρεμήσω, έτσι δίνω χρόνο στον εαυτό μου.

-Δεν σε κουράζει η διαδικασία του live; Το πριν και το μετά;

- Συνήθως νομίζουν πως αυτοί που παίζουν μουσική απλά πάνε δυο ώρες και παίζουν. Δεν είναι καθόλου έτσι! Εγώ μετά το live πάω κατευθείαν σπίτι μου. Η κούραση είναι αντίστοιχη με το να πηγαίνεις για τρέξιμο ή σ’ έναν αγώνα box. Μετά θα πήγαινες για ποτό; Πρέπει να κάνεις αποθεραπεία , πρέπει να χαλαρώσεις, δίνεις πάρα πολύ ενέργεια σε αυτό που κάνεις. Όσο για πριν προσπαθώ να είμαι ξεκούραστος ...Το πιο κουραστικό είναι ο δρόμος, τα τριήμερα, τα τετραήμερα...Εντάξει υπάρχουν κι αυτοί που ταξιδεύουν δύο μήνες. Φτάνεις, κάνεις ένα μπάνιο, δοκιμάζεις τον ήχο, παίζεις, τελειώνει το live, κοιμάσαι και φεύγεις.

Δεν γίνεται να κάνεις

 κάτι δημιουργικό

χωρίς να το αγαπάς!

 Είμαι από τους τυχερούς

κάνω αυτό που γουστάρω

και ζω από αυτό.

-Ποιο είναι το αγαπημένο σου κομμάτι;

-Δεν ξέρω, δεν μπορώ να απαντήσω, έχω πολλά κομμάτια που αγαπάω

-Πες ένα διαχρονικό

- Ο “ Θάνατος του κλόουν ” του Ιπποκράτη Εξαρχόπουλου με συγκινεί πάρα πολύ,

το “ Ζητώ Συγγνώμη ” του Γιάννη Μηλιώκα, είναι γενικά πολλά κομμάτια!

-Από πού ξεκίνησε η αγάπη σου για τις τιράντες;

-Είχα πάρει κάποτε ένα παντελόνι το οποίο μου ήταν φαρδύ, αλλά ήθελα να το φορέσω.
Τότε βρήκα κάτι τιράντες, τις οποίες τις έχω ακόμα και τις φοράω κανονικά, μου άρεσε, μαύρα φόραγα πάντα. Πλέον το μαύρο με τις κόκκινες τιράντες το αισθάνομαι σαν στολή εργασίας, η κολεξιόν του χειμώνα! 

 

Η ελπίδα είναι ό,τι χειρότερο, η προσδοκία είναι το σωστό. Η ελπίδα είναι κάτι θρησκευτικό…“αχ μακάρι να φτιάξουν τα πράγματα”, ενώ η προσδοκία είναι “πάμε να φτιάξουμε τα πράγματα”. Αυτό μου το είπε ένας φίλος πριν μερικά χρόνια. Δυστυχώς πιανόμαστε συνεχώς από κάτι άλλο, από την εκκλησία, τα κόμματα, την μπάλα αντί να πιάσουμε ο ένας το χέρι του διπλανού!

Δήμητρα Κακουριώτη

Ηλιάνα Κ.

Δημήτρης Μπότσας

Επιμέλεια: Δήμητρα Κακουριώτη
(Νοέμβριος 2015)

Ηρώ Λ.

Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ

Μετά το Γυμνάσιο όλοι διαλέγουν μια κατεύθυνση. Ο ένας θα πάει σε Γενικό Λύκειο ή ΕΠΑ.Λ., ενώ ο άλλος θα πάει να δουλέψει με κάποιον συγγενή, ο οποίος υπόσχεται δουλειά. Οι περισσότεροι όμως θα πάνε τελικά στο Γενικό Λύκειο.

Τώρα πια δεν έχεις αυτήν την ανυπομονησία  και τη θέληση να πας στο Λύκειο, όπως είχες με το Γυμνάσιο. Ξέρεις ότι θα είναι απλά, άλλη μια αλλαγή… Και σκέφτεσαι: «μαύρο φίδι που μ’ έφαγε», αν είναι τόσο μεγάλη η αλλαγή, όπως  ήταν  στο γυμνάσιο… Και σιγά-σιγά το καταλαβαίνεις… Νέα παιδιά έρχονται, σας  χωρίζουν ξανά σε τμήματα, κάποιοι μεγαλύτεροι που τους θυμάσαι από το γυμνάσιο, … Μόλις περάσουν οι πρώτες μέρες νιώθεις ήδη πιο άνετα. Αρχίζεις να μαθαίνεις τους καθηγητές, ξαναβρίσκεις τις φιλίες σου και χαίρεσαι γιατί λες: «Εντάξει δεν είναι και τόσο χάλια…».

Όμως, πέφτεις απότομα. Ξαφνικά αρχίζουν τα μαθήματα. Σου κακοφαίνεται, γιατί σου άρεσε που συστηνόσασταν στην αρχή με τους καθηγητές και δεν κάνατε μάθημα. Τώρα αρχίζουν τα  δύσκολα. Θέλει διάβασμα. Και τότε είναι που γράφεσαι φροντιστήριο και τα «χάνεις». Ξαφνικά κάνεις εφτάωρα –από τα πεντάωρα που έκανες στις αρχές- και μετά πας φροντιστήριο. Έχεις δύο-τέσσερις ώρες μαθήματα -σχεδόν καθημερινά χώρια τις Κυριακές που γράφεις διαγωνίσματα… Και αφού τελειώσεις το φροντιστήριο γυρίζεις και διαβάζεις για τα μαθήματα της επόμενης ημέρας. Το πρόγραμμα φαίνεται βουνό και αφόρητο. Η διαφορά του ελεύθερου χρόνου που είχες κάποτε σε σχέση με αυτή που έχεις τώρα είναι τεράστια. Παλιά στο γυμνάσιο νόμιζες ότι τα Αγγλικά που είχες δυο φορές την εβδομάδα σου «έτρωγαν» το χρόνο. Τώρα ξέρεις πραγματικά τι σημαίνει απώλεια χρόνου. Όλη αυτή η αλλαγή, φυσικά και έχει επιπτώσεις στην ψυχολογία σου. Στους πρώτους 2-3 μήνες θα έχεις πολλά νεύρα. Όλα θα σου φταίνε. Αυτά γίνονται εξαιτίας της πίεσης που δέχεσαι. Θα αργήσεις να το συνηθίσεις. Αυτή η απότομη απώλεια χρόνου (ακόμα και τα Σαββατοκύριακα) θα σε ενοχλεί για αρκετό καιρό. Αυτό που δεν καταλαβαίνεις όμως είναι ότι αυτό σε αλλάζει ψυχολογικά. Σε κάνει πιο ώριμο και αποκτάς ευθύνες. Εσύ δεν είσαι σε θέση να το παρατηρήσεις, το μόνο που βλέπεις είναι η Οδύσσεια που περνάς και –τουλάχιστον στην αρχή- φρικάρεις.

Γεωργιάδη Μ.

Βέβαια να λέμε και «του στραβού το δίκιο», κάποια πράγματα είναι καλύτερα από το Γυμνάσιο. Οι καθηγητές δε σε «πλακώνουν» με 5 ασκήσεις ο καθένας κάθε μέρα… Είναι πιο λογικοί, καταλαβαίνουν ότι ο μαθητής απέναντι τους είναι ήδη πολύ φορτωμένος με τα φροντιστήρια και τις υποχρεώσεις του και ότι δεν θα αντέξει επιπλέον βάρος. Αρκούνται στην ουσία, δηλαδή να καταλάβεις το μάθημα και να μπορείς να ανταπεξέλθεις σε αυτό. Και φυσικά κάποιοι καθηγητές είναι καλύτεροι από άλλους, άλλοι βέβαια θα σου «βγάλουν το λάδι» ! Δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Θα θέλουν να διαβάσεις 5-8 σελίδες σε μία μέρα και μετά θα σου βάλουν και test να δουν αν πρόλαβες να τα διαβάσεις.

Τα περίμενες κάπως διαφορετικά τα πράγματα. Θα ‘θελες να μην υπήρχαν τέτοιοι καθηγητές και να ήταν μικρότερη και πιο κατανοητή η ύλη σε κάποια μαθήματα και κυρίως περισσότερο χρόνο. Ευτυχώς, οι σχέσεις καθηγητή-μαθητή είναι σχετικά καλύτερες από το γυμνάσιο, αλλά μερικοί καθηγητές δεν δείχνουν τόση κατανόηση. Κι αυτό μακάρι να μπορούσε να αλλάξει, σε αυτό όμως πρέπει να κάνει προσπάθεια όχι μόνο ο καθηγητής αλλά και οι μαθητές. Πιθανότατα βέβαια αυτό που θα σε πειράξει κυρίως είναι ο χρόνος. Γιατί; Διότι περνάει μια εβδομάδα μαθημάτων και φτάνει η Κυριακή απόγευμα που την έχεις ελεύθερη. Και λες: «Πότε πέρασε το Σ/Κ;». Και δε ξέρεις τι να «πρωτοκάνεις»… θα σερφάρεις στο διαδίκτυο; Θα βγεις με φίλους για καφέ ή για βόλτα; Θα παίξεις μπάλα; Ή θα βγεις έξω να κάνεις ποδήλατο με την ησυχία σου; … Έτσι είναι το Λύκειο… σου λένε ΟΛΟΙ με τους οποίους συζητάς αυτό το θέμα.

Ας μην υπερβάλλουμε όμως, υπάρχει ελεύθερος χρόνος. Απλώς σε σχέση με το Γυμνάσιο είναι ελάχιστος έως μηδαμινός.

Δεληγιάννης Αντώνης 

Πέντε χρόνια, πολλές αναμνήσεις…

Πέρασαν πέντε χρόνια και κάτι, από την αρχή του γυμνασίου. Χρόνια γεμάτα συναισθήματα χαράς, δημιουργίας, ικανοποίησης, ευχαρίστησης, αλλά και λύπης, αγωνίας και απογοήτευσης. Χρόνια που επαναπροσδιορίστηκαν οι σχέσεις, ξεχώρισαν παρέες, δημιουργήθηκαν ομάδες και κυρίως ωρίμασαν και στέριωσαν φιλίες. Εκδηλώθηκαν τα πρώτα σκιρτήματα, οι πρώτες αποδοχές και οι πρώτες απογοητεύσεις. Η πιο ουσιαστική διαφορά του γυμνασίου με το δημοτικό είναι η περισσότερο προσωπική σχέση του δάσκαλου-μαθητή από αυτή του μαθητή- καθηγητή. Καθηγητές που θα θυμάσαι με αγάπη και σεβασμό και άλλοι που θα ξεχαστούν στο πέρασμα του χρόνου. Επίσης πολλά μαθήματα, βομβαρδισμός πληροφοριών. Κάποιες τις ξεχνάς αυτόματα μετά τις εξετάσεις του Ιουνίου και άλλες που σίγουρα θα μείνουν βαθιά ριζωμένες στο νου. Σίγουρα όμως πληροφορίες που σου καλλιεργούν ικανότητες. Να σκέφτεσαι, να αμφισβητείς, να ψάχνεις, να αμφιβάλεις, να αναλύεις, να συνθέτεις, να προβληματίζεσαι… Αυτό όμως δε γίνεται αυτόματα. Πρέπει να θέλεις, να προσπαθείς, να κουράζεσαι, να σε αφορά. Έτσι κι αλλιώς το σύστημα είναι υπέρ του κακού-αδιάφορου μαθητή. Αυτόν επιβραβεύει με 5-6 μονάδες στη βαθμολογία, γιατί «κρίμα μη μείνει το παιδί στην ίδια τάξη» σε βάρος του πολύ καλού γιατί πρέπει να ξεχωρίσει από αυτόν ο άριστος. Όλοι όμως θα βρουν το δρόμο τους. Άλλοι με περισσότερες και άλλοι με λιγότερες προσπάθειες και θυσίες θα επιτύχουν τους στόχους τους και κάποιοι άλλοι θα επαναπροσδιορίσουν τη στάση τους και θα προσγειωθούν στην απαιτητική πραγματικότητα. Ίσως να μείνει σε ορισμένους μόνο η απογοήτευση από ένα «σύστημα» που αλλάζει μαθήματα και τρόπο εξετάσεων ανάλογα με το ποιος κυβερνά ή ακόμα και με το ποιος είναι υπουργός. Ίσως και ένας προβληματισμός για την κατανόηση που δείχνουν οι καθηγητές στη μη τήρηση των κανόνων και στην έλλειψη πειθαρχίας από ορισμένους. Μια κατανόηση και ανοχή, που μάλλον εκλαμβάνεται ως αποδοχή και αδυναμία από τους υπαίτιους, κυρίως στο λύκειο που στο κάτω-κάτω η φοίτηση δεν είναι υποχρεωτική. Αλλά στην τελική τι είναι το σχολείο?

Μια μικρή κοινωνία που άλλοι εντάσσονται και εφαρμόζουν τους κανόνες και που άλλοι τους παραβαίνουν και μένουν ανένταχτοι.

Γιάννης Λουλάκης
Παναγιώτης Λουλάκης

ΜΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ, ΔΥΟ ΠΑΙΔΕΙΕΣ…

Στο ερώτημα «Δημόσιο ή Ιδιωτικό» η πλειοψηφία των γονιών θα απαντούσε «Αν μπορούσαμε ιδιωτικό» ή «Δημόσιο με τα “καλά” του ιδιωτικού». Δεν είναι περίεργο. Τα πλεονεκτήματα του να φοιτά κανείς στο ιδιωτικό είναι αναμφισβήτητα περισσότερα από τη φοίτηση σε ένα δημόσιο σχολείο της γειτονιάς. Περισσότερες ώρες μαθημάτων, προσεγμένο περιβάλλον, ασφάλεια, οργάνωση, ένδειξη πραγματικού ενδιαφέροντος από τους καθηγητές. Όλα τα παραπάνω φυσικά με το αζημίωτο κάτι το οποίο εναντιώνεται στον θεσμό της “δωρεάν παιδείας”.

Γιατί όμως κάποιος να επιλέξει την ιδιωτική εκπαίδευση έναντι της δημόσιας;

Ο Χρήστος και ο Θανάσης αποφάσισαν, στην τελευταία τάξη του Λυκείου, να φοιτήσουν σε ένα ιδιωτικό σχολείο της πόλης τους με προοπτική μια καλύτερη εκπαίδευση. Όντας όλα τα προηγούμενα χρόνια μαθητές δημοσίων μπορούν να διακρίνουν εκ του μέσου τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των δυο “σχολείων”. Για αρχή ας ακούσουμε την ως τώρα εμπειρία τους στο νέο σχολείο:

«Οι καθηγητές στο καινούριο σχολείο είναι πιο κοντά στους μαθητές, μιλάνε μαζί μας για διάφορα θέματα και δείχνουν πραγματικό ενδιαφέρον προς το πρόσωπό μας. Νοιάζονται για το μέλλον μας, την πρόοδό μας και με συστηματική συνεργασία με τους γονείς επιδιώκουν την βελτίωσή μας. Εκτός αυτού αξιολογούνται και ελέγχονται σε συχνή βάση και συνεπώς είναι προσεκτικοί με τη συμπεριφορά τους στη σχολική αίθουσα. Η ώρα στο ιδιωτικό περνάει πιο “κατατοπιστικά”. Δηλαδή, μιλώντας για την Τρίτη λυκείου, δεν υπάρχουν κενά καθηγητών, ώστε οι μαθητές να φεύγουν νωρίτερα από το σχολείο ούτε και … ατιμώρητος «χαβαλές»* μέσα στην τάξη. Όλοι έχουμε έναν τελικό στόχο τον οποίο θα πρέπει να πραγματοποιήσουμε μέσω των Πανελληνίων εξετάσεων. Δεν υπάρχουν «κοπάνες»** για καφέ, ούτε φωτογραφήσεις μαθητών στο διάλλειμα! Εκτός αυτών το ιδιωτικό σου παρέχει και την δυνατότητα διασυνδέσεων με σχολεία και πανεπιστήμια του εξωτερικού κάτι που φαντάζει ουτοπική δραστηριότητα για το δημόσιο σχολείο. Επιπλέον, οι εγκαταστάσεις είναι αρκετά καλές και υπάρχει επαρκής υλικοτεχνική υποδομή που βελτιώνει τη διδασκαλία των μαθημάτων και των άλλων δραστηριοτήτων. Τέλος, στο ιδιωτικό είμαστε υποχρεωμένοι να αγοράσουμε τα βιβλία πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς ενώ στο δημόσιο σχολείο έρχονταν με.. βάρδιες, τα μισά στην αρχή της σχολικής χρονιάς, τα υπόλοιπα τα Χριστούγεννα. Μεγάλη διαφορά οργάνωσης μεταξύ των δύο σχολείων».

Και ερχόμαστε στην πραγματικότητα των δημοσίων σχολείων. Μια πραγματικότητα, η οποία θα πρέπει επειγόντως να αλλάξει. Ένα απόλυτο χάος. Ανοργάνωτες ώρες μαθημάτων, ακάλυπτες θέσεις καθηγητών στα σχολεία, έλλειψη ειδικοτήτων στα Επαγγελματικά Λύκεια. Απερίγραπτες καταστάσεις … και εμείς οι απλοί μαθητές της Τρίτης Λυκείου ζητάμε να έχουμε καθηγητή Οικονομίας στο μάθημα που θα το δώσουμε πανελλαδικά;

«Προς το παρόν δεν μπορούμε να στείλουμε», είναι η συνεχής απάντηση του Υπουργείου Παιδείας. Μα, αυτό είναι το πρόβλημα! Άνθρωποι για να καλύψουν αυτές τις θέσεις υπάρχουν, οργάνωση δεν υπάρχει! Ή μάλλον να πω, θέληση δεν υπάρχει; Ας το πω… όλα αυτά τα χρόνια της εμπειρίας μου στο δημόσιο σχολείο ελάχιστοι ήταν οι καθηγητές που έμπαιναν στην τάξη για να μας διδάξουν, να μας μεταδώσουν τις γνώσεις τους. Οι υπόλοιποι απλά εργάζονταν για να σχολάσουν και να γυρίσουν σπίτι τους. Δεν τους κατηγορώ, φυσικά και είναι δύσκολο το έργο τους: να έχεις να αντιμετωπίσεις τριάντα εφήβους ο καθένας με τις αντιρρήσεις του. Από την στιγμή όμως που βρίσκονται σε αυτή τη θέση οικιοθελώς ας διεκπεραιώσουν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους. Μπορούν! Σίγουρα μπορούν. Έτσι και εμείς δεν θα χρειαζόμασταν την παράλληλη παιδεία, γνωστή ως φροντιστήριο, να μας υποστηρίζει στον αγώνα της Τρίτης Λυκείου. Θα είχαμε την δωρεάν παιδεία με το μέρος μας. Από την άλλη βέβαια υπάρχουν πραγματικά πολύ αξιόλογοι και διαβασμένοι καθηγητές στα δημόσια σχολεία, πολύ ευσυνείδητοι εκπαιδευτικοί που δίνουν χρήματα ακόμα και από τον μισθό τους για να δώσουν αυτό το κάτι παραπάνω που λέει η ψυχούλα τους.

Γιατί λοιπόν τα ιδιωτικά να έχουν τόσα παραπάνω πλεονεκτήματα από τα δημόσια; Το ίδιο πρόγραμμα σπουδών δεν ακολουθούν; Τα παιδιά, Ελληνική παιδεία δεν παίρνουν από τους καθηγητές τους;

Όπως είναι φανερό οι διαφορές δεν είναι ανυπέρβλητες, αντίθετα, με κατάλληλη οργάνωση του δημόσιου σχολείου μπορούν σχετικά εύκολα να ξεπεραστούν. Γι’ αυτό θα ξαναπώ το εξής: Οι άνθρωποι υπάρχουν. Το μόνο που χρειάζεται είναι οργάνωση και όρεξη για μάθηση. Και φυσικά λεφτά, τα οποία… υπάρχουν;! Κατά τη γνώμη μου απαιτείται να υπάρχουν λεφτά, γιατί η εκπαίδευση είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να μείνει ανέγγιχτο στην ελληνική κοινωνία!

*χαβαλές: μαθητές που κάνουν λίγη παραπάνω φασαρία την ώρα του μαθήματος

**κοπάνα: υποτυπώδης απουσία από το σχολείο χωρίς καμία δικαιολογία

Γεωργία Μαντζακοπούλου

20/10/2015

Τσούτουρας Γ.

Το Κοινωνικό Φροντιστήριο στεγάζεται από το 2ο Λυκείου Κηφισιάς. Είναι ένας θεσμός που ιδρύθηκε από δασκάλους με σκοπό να βοηθηθούν μαθητές με περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες. Υπάρχουν τμήματα για Γυμνάσιο και Λύκειο για πολλά μαθήματα, όλα χωρίς κόστος. Οι μαθητές δεν είναι απαραίτητο να κατοικούν στον Δήμο Κηφισιάς για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα. Η προσφορά των εθελοντών έχει βοηθήσει πολλούς μαθητές τα τελευταία χρόνια και τα τμήματα 3ης Λυκείου έχουν συνεισφέρει σε επιτυχίες.

«Η διδασκαλία είναι κάτι ευχάριστο για εμένα, δεν το αντιμετωπίζω σαν αγκαρία. Κυρίως όμως το κάνω γιατί πιστεύω ότι σε μια περίοδο κρίσης ο καθένας πρέπει να δώσει αυτό που έχει. Αυτό που έχω εγώ είναι η γνώση μου, κάτι που μου έχει προσφέρει πολλά όλα αυτά τα χρόνια. Η συμμετοχή μου στο θεσμό του κοινωνικού φροντιστηρίου είναι ένας τρόπος για εμένα να τα ανταποδίδω. Πέρα από αυτό η εθελοντική εργασία μου προσφέρει ικανοποίηση ειδικά όταν βλέπω τους μαθητές μου να προοδεύουν»

Γεωργία Μανώλη, Χημικός

«Κατανοώντας τον ρόλο μου μέσα στην κοινωνία ως δάσκαλος και προσπαθώντας να βοηθήσω παιδιά που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ανταπεξέλθουν σε μαθήματα φροντιστηρίου αποφάσισα να συμμετέχω στην προσπάθεια. Η απασχόληση μου στο Κοινωνικό Φροντιστήριο μου προσφέρει ηθική ικανοποίηση και την αίσθηση ότι ανταποδίδω στην κοινωνία αυτά που μου έδωσε»

Χρυσόστομος Κοντιζάς, Φυσικός

Γκάρτζος Κων/νος