Γιατί ψηφίσαμε πάλι;

Δημοκρατία ονομάζεται το πολίτευμα που θεμελιώνεται στην ελευθερία του πολίτη, προϋποθέτει την συμμετοχή του και κατοχυρώνεται με την υπευθυνότητά του. Αναμφίβολα, ένα τέτοιο σύνολο αξιών  είναι αδύνατο να πραγματοποιηθεί στα πλαίσια μια αυταρέσκειας, μιας αλαζονείας, μιας διάθεσης ανάδειξης του εγώ. Όταν το άτομο κινείται με άξονα τον εγωκεντρισμό του υποσυνείδητα ορίζει τον εαυτό του ως μια αυθεντία, έναν αλάνθαστο ηγέτη, δηλαδή έναν άνθρωπο ανώτερο των υπολοίπων. Έτσι, αναπτύσσεται στο άτομο ένα  σύμπλεγμα ανωτερότητας, αποτρέποντας τους υπόλοιπους από το δικαίωμα έκφρασης, παραβιάζοντας το βασικότερο δικαίωμά τους, την ελευθερία.

Παράδειγμα του φαινομένου αυτού, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι αξέχαστες ενδοσχολικές εκλογές, που δεν αποτελούσαν τίποτα παραπάνω από μια απλή παρωδία της διαδικασίας των εκλογών.

Κάθε χρόνο, οποιοσδήποτε μαθητής είναι σε θέση να μπορεί να προβλέψει, με μαθηματική ακρίβεια, τα αποτελέσματα των εκάστοτε εκλογών. Η εξήγηση είναι τόσο απλή όσο η επίλυση μίας βασικής πρόσθεσης: το jet set των δημοφιλέστερων ατόμων θα υπερισχύει καταλαμβάνοντας αριθμητικά τις πρώτες θέσεις αφήνοντας πίσω μία βασική πεντάδα, τους κοινούς μαθητές.  Έτσι, η έκφραση “γιατί να μπω στον κόπο να ψηφίσω;” φαίνεται λογική στην πλειοψηφία των μαθητών. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Ο κάθε μαθητής έμμεσα ή άμεσα ψηφίζει την  ανώτερη σχολική τάξη, έχοντας την ψευδαίσθηση (αλλά και την κοινωνική υποχρέωση) ότι προωθώντας τους με την ψήφο του θα λειτουργήσει προς όφελός του. Επομένως, κάθε χρόνο, η κάστα των ανωτέρων καταλαμβάνει τις πρώτες θέσεις, μη έχοντας τα κατάλληλα προσόντα.

Όπως είναι λογικό, αυτό συνέβη και φέτος και ο κάθε μαθητής θα καταλήξει να μετανιώνει την ψήφο του, λέγοντας τις κλασσικές εκφράσεις τύπου “γιατί τους ψήφισα;” και “είναι άχρηστο το δεκαπενταμελές”, συνεχίζοντας κάθε χρονιά να αποτελεί τμήμα αυτού του φαύλου κύκλου. Το δεκαπενταμελές μετατρέπει τις συνελεύσεις του σε πρωταθλήματα tichu, ξερής, μπλόφας και όλων των ειδών χαρτοπαικτικά παιχνίδια, όντας μη ανταποκρινόμενοι στις υποχρεώσεις τους. Το δεκαπενταμελές δε θα έπρεπε να αποτελεί μία απλή δικαιολογία για την αποφυγή ενός απροόπτου διαγωνίσματος ή της πλήξης που προκαλεί το οποιοδήποτε μάθημα. Είναι ένας θεσμός, ο οποίος αποτελεί αντιπροσωπευτικό μέσο της μαθητικής κοινότητας προς το σύνολο των ενδοσχολικών εξουσιών. Η προεδρία του δεκαπενταμελούς πρέπει να είναι σε θέση να προωθεί τα οφέλη των μαθητών, ακόμη και αν αυτό προϋποθέτει τη σύγκρουσή τους με το σχολικό προσωπικό, στηλιτεύοντάς το για τις όποιες ατασθαλίες του, δίχως να υπηρετούν προσωπικά συμφέροντα. Πρέπει να είναι αμερόληπτοι, δημιουργικοί, ριζοσπαστικοί και να κινούνται με άξονα τη βελτίωση των σχολικών υποδομών -προς όφελος του συνόλου.

Τσούτουρας Γ.

Γι’ αυτό το λόγο πιστεύω πως ο μαθητής, ως μελλοντικός ψηφοφόρος, φέρει την ευθύνη να αποτρέψει το φαινόμενο αυτό, με όποιον τρόπο (σχεδόν) θεωρεί κατάλληλο, ακόμα και αν αυτό σημαίνει να εναντιωθεί ακόμα και στο σύστημα ψηφοφορίας. Δεν θα θεωρούσα παράνομη ακόμα και την καλπονοθεία (όσο αυτή είναι προς συμφέρον του συνόλου) από τη στιγμή που υπάρχουν κενά στο ίδιο το εκλογικό σύστημα, τόσο από τη μεριά των μαθητών όσο και  των καθηγητών που έχουν υποχρέωση να επιβλέπουν τέτοιου είδους διαδικασίες και όχι να έχουν μετά το θράσος να αποδίδουν τα λάθη τους στους ανήλικους μαθητές. Εξάλλου, γιατί να μην βγει ένα κοινό παιδί από την πρώτη, στην θέση ενός ανάξιου ατόμου που βασίζεται σε ένα απλό προσωπείο κοινωνικής ισχύος.

Ίσως η κατάσταση αυτή να παραμείνει ως έχει, κι ο μαθητής να συνεχίσει να την ανέχεται.

Όμως, πιστεύω πως το άτομο πρέπει να αναγνωρίσει τον εαυτό του, ως αναπόσπαστο τμήμα μιας κοινότητας ατόμων, όποια κι αν είναι αυτή, γνωρίζοντας πως είναι σε θέση να επηρεάσει το κοινωνικό σύνολο με έμμεσο ή άμεσο τρόπο, με την παραμικρή του πράξη. Αυτό σημαίνει να είσαι άνθρωπος με αυτογνωσία και πολιτική συνείδηση, ένας πολίτης της Δημοκρατίας.

Γιώργος Βλαχοδημητρόπουλος

Δημήτρης Μπότσας