Θρησκευτικά: Πνευματική απελευθέρωση ή Ψυχική καταπίεση;

Πολλοί απορούν γιατί τα παιδιά θέλουν να πάρουν απαλλαγή από τα θρησκευτικά. Αναρωτιέμαι αν είναι τόσο δύσκολο για μερικούς να καταλάβουν ή έστω να φανταστούν ότι τα παιδιά στο λύκειο κυρίως, αλλά και στο γυμνάσιο είναι έλλογα όντα και μπορούν να σκεφτούν και να προβληματιστούν για τον κόσμο γύρω τους. Είναι αλήθεια τόσο απίθανο να υπάρχουν παιδιά με αναπτυγμένη κριτική σκέψη και καλά τεκμηριωμένη άποψη πάνω σε θέματα που είναι πολλές φορές αμφιλεγόμενα;

Τα θρησκευτικά σε όλες τις τάξεις του ελληνικού σχολείου αφορούν το χριστιανισμό με εξαίρεση τη Β’ Λυκείου, όπου τα παιδιά διδάσκονται και για άλλες μεγάλες θρησκείες. Οι περισσότεροι θα υποστήριζαν πως κάτι τέτοιο είναι φυσικό μιας και ο ορθόδοξος χριστιανισμός είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία της Ελλάδας, τις παραδόσεις της, τα ήθη, τα έθιμά της, την πολιτική της κ.τ.λ. Αυτό είναι λογικό και αποδεκτό –θεωρώ- από την πλειοψηφία των Ελλήνων, όμως αυτό δε σημαίνει πως το συγκεκριμένο μάθημα θα πρέπει να διδάσκεται από την Γ’ Δημοτικού μέχρι την Γ’ Λυκείου (εξαιρείται η Β’ Λυκείου) για 9 δηλαδή χρόνια! Είναι εξωφρενικό στις μέρες μας ένας νέος άνθρωπος που αποφοιτά από το σχολείο και είναι πλέον ενήλικος να γνωρίζει ελάχιστα για τα θρησκεύματα που υπάρχουν παγκοσμίως και συνεπώς να είναι ημιμαθής ή και τελείως αμαθής αρκετές φορές, αφού ένας μεγάλος αριθμός θεολόγων στα σχολεία παραβλέπουν την προβλεπόμενη και υποχρεωτική ύλη της Β’ Λυκείου και επιλέγουν να διδάξουν πάλι για τον χριστιανισμό! Μήπως λοιπόν το μάθημα θα έπρεπε να μετονομαστεί σε «Χριστιανισμός» ή «Χριστιανική Θρησκεία» ή «Ορθόδοξη Πίστη και Λατρεία», όπως το βιβλίο της Α’ Λυκείου;

Αν το εξετάσει ο οποιοσδήποτε από αυτή την οπτική γωνία είναι πράγματι εύλογο να πάρει κάποιος απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών είτε είναι ορθόδοξος χριστιανός είτε αλλόθρησκος ή ακόμα και άθρησκος ή αγνωστικιστής. Ακόμη, δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι η απαλλαγή είναι νόμιμη και πως υπάρχει για να προασπίσει το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στην ανεξιθρησκία. Εφόσον λοιπόν πρόκειται για το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά θα έπρεπε –υποθέτω- μια τέτοια απόφαση να την παίρνει ο ίδιος ο μαθητής ως μία σκεπτόμενη οντότητα και όχι οι γονείς του που μπορεί να μην είναι σύμφωνοι με την απαλλαγή. Η υποχρεωτική συγκατάβαση και των δύο γονέων σε ένα τέτοιο ζήτημα είναι απαράδεκτη, αφού κάτι τέτοιο δε σχετίζεται με τις αντιλήψεις τους και τα δικά τους «πιστεύω», αλλά με του παιδιού τους! Ακόμα και η βάφτιση ενός ανθρώπου ή η οποιαδήποτε άλλη μύηση του σε οποιαδήποτε θρησκεία δε θα έπρεπε να είναι απόφαση των γονέων και των συγγενών του, αλλά αποκλειστικά δική του, όταν δηλαδή θα έχει γνωρίσει τις περισσότερες θρησκείες και θα έχει κατασταλάξει στο ποια θέλει να ασπαστεί. Επομένως, ο καθένας θα πρέπει να είναι πραγματικά ελεύθερος στη λήψη αποφάσεων που αφορούν την προσωπικότητά του, τον ιδιαίτερο τρόπο σκέψης του, το πνεύμα του, την κρίση του και γενικότερα τη διαμόρφωση της ταυτότητάς του.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο φαντάζει ιδανικό στην ελληνική κοινωνία, αφού η πλειοψηφία της αποτελείται από ορθόδοξους χριστιανούς και άρα η πιθανότητα να πάρει κανείς απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών*  είναι μηδαμινή έως απίθανη… Ίσως να φταίει ότι συνήθως και οι δυο «καθώς πρέπει» γονείς ενός μαθητή είναι χριστιανοί ορθόδοξοι, όποτε τι θα πει ο κόσμος (;) ή ότι πολύ συχνά οι «κεφαλές» των σχολείων εκφοβίζουν τους γονείς που είναι πρόθυμοι να σεβαστούν την απόφαση του παιδιού τους ή ότι γενικότερα η πολυπολιτισμικότητα, ο αλληλοσεβασμός και η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι έννοιες έτοιμες από το εξωτερικό που εισχώρησαν στην ελληνική κοινωνία πριν προλάβουν να ζυμωθούν στην ελληνική πραγματικότητα! Όμως πραγματικά μπορεί αυτή η κατάσταση να συνεχιστεί επ’ άπειρον; Μήπως ήρθε η ώρα να αλλάξουν τα πράγματα και να σταματήσει οριστικά αυτού του είδους η ψυχολογική καταπίεση των παιδιών;

*Αυτή προβλέπεται από τον ν. 1566/1985 (Α΄ 167) και την υπ΄αριθμ.Φ.353.1/324/105657/Δ1/8-10-2002 (Β΄ 1340) υπουργική απόφαση (που ορίζει ότι πρέπει να υπογράψουν την υπεύθυνη δήλωση ενός ανηλίκου μαθητή και οι δυο γονείς του)

Ηλιάνα Κ.